Voor het gesprek met Monique Gerritsen maken we samen een herfstwandeling in de Veluwezoom. Zittend op een bankje met een kopje thee – nadat we zelfs reetjes en wilde zwijnen hebben gezien! – vertelt Monique over hoe zij heeft leren leven met coeliakie. Heb jij ook coeliakie of heb je darmklachten waar je je geen raad mee weet, lees dan vooral dit verhaal! Leven met coeliakie is zeker niet altijd makkelijk, maar: ‘Glutenvrij eten heb ik er graag voor over omdat ik me zoveel fitter voel sinds ik dat doe!’. Monique wil in de toekomst ook anderen helpen met een eetpatroon dat bij hen past, ze studeert daarom sinds september 2020 diëtetiek.
Het ontstaat sluipenderwijs
Ruim 10 jaar geleden had Monique jonge kinderen, een baan die veel aandacht vroeg en een gezellig sociaal leven. Dus toen ze wat buikklachten kreeg, dacht ze niet meteen dat er iets mis was. ‘Iedereen heeft het toch druk in met een jong gezin? Ik accepteerde dat ik vaak moe was en soms wat last had na het eten van bijvoorbeeld snoep of vet eten. Stiekem verlegde ik mijn grenzen van wat ik als “onschuldige klachten” beschouwde. Mijn stoelgang werd steeds onregelmatiger en ik had het gevoel dat mijn eten niet goed zakte. Ik had steeds vaker buikpijn en voelde me na veel maaltijden echt beroerd. Mijn man ik waren op een gegeven moment samen een weekendje in Groningen en toen was ik na het uit eten gaan zó misselijk dat de lol er wel vanaf was.’ Pas toen ze bij de huisarts kwam met een van de kinderen en tussen neus en lippen door vertelde dat ze deze klachten had, ging het medische balletje rollen. Ze kwam al snel bij de MDL-arts terecht en werd uitvoerig onderzocht.
Toch een diagnose
‘Gek genoeg duurde het nog een hele poos voordat duidelijk werd dat ik coeliakie heb. Een aantal zaken werd gelukkig snel uitgesloten en ik bleek extreme bloedarmoede te hebben. Uiteindelijk kwam de diagnose. De MDL-arts vond dat ik me eerst maar moest richten op het herstellen van de bloedarmoede en opperde dat het misschien makkelijker voor mezelf was om nog even te wachten met glutenvrij eten? Het was namelijk bijna zomervakantie en we zouden naar Frankijk gaan. Ik heb dit advies niet gevolgd en heb de hulp van een vriendin, die ook coeliakie heeft, ingeschakeld. Zij bracht me allemaal glutenvrije producten zodat ik meteen glutenvrij kon gaan eten! En ik ben heel blij dat ik dat gedaan heb want ik merkte ook vrij snel dat het beter met me ging.’ Van de borrelingen in haar darmen had ze geen last meer en tot haar eigen verbazing normaliseerde haar stoelgang ook heel snel. Later won Monique advies in bij een diëtist om de puntjes op de i te zetten.
Hoe is dat nu, altijd glutenvrij moeten eten? En wat eet je dan?
‘In eerste instantie, direct na de diagnose, dacht ik: “nu houdt alles op wat leuk was aan eten”. Onze kinderen waren nog klein en het maakte me verdrietig dat ik nooit meer een pannenkoek met ze kon eten in het pannenkoekenhuis. Toch ging ik niet bij de pakken neerzitten. Inmiddels zijn we tien jaar verder en heb ik er prima mijn weg in gevonden, al moet ik altijd opletten wat ik in mijn mond stop. Op mijn vraag hoe haar eetpatroon eruitziet antwoordt ze: ‘Ik eet graag havermout en ik heb een lekker brood van de glutenvrije supermarkt in Apeldoorn. Ik heb ook een broodbakmachine maar zelf bakken doe ik toch niet zo vaak. Ik bewaar mijn brood en beleg gescheiden van dat van mijn gezin om het risico te minimaliseren dat ik onwillekeurig toch gluten binnenkrijg. Het avondeten eten we als gezin voor een groot deel glutenvrij. Bijna alle maaltijden zijn makkelijk om te vormen naar glutenvrij. Hartige taart maak ik niet meer maar een ovenschotel met aardappelschijfjes vind ik een prima alternatief. Als we pasta eten gebruik ik glutenvrije pasta, al doe ik daar dan altijd extra groente bij. Voldoende vezels is namelijk wel iets waar ik op let omdat ik de vezels uit brood mis. Daarom voeg ik ook altijd lijnzaad en chiazaad toe aan mijn havermoutpap.’
Is er iets dat je erg mist? En zijn er ook positieve kanten aan het hebben van coeliakie?
Monique mist niet veel dingen maar: ‘Een vers knapperig broodje… dat zou ik toch zo graag kunnen eten. Ik hield altijd erg van vers brood en ga nu niet voor mijn plezier een bakker binnen! Maar het brengt ook leuke dingen. Als we op vakantie of in een andere stad uit eten gaan, kom je vaak op plekken waar je anders niet zou komen. Zo kwamen we bijvoorbeeld in Parijs op een voormalig rangeerterrein terecht in een food hall waar iedereen kon kiezen waar hij zin in had. En blijkt het in Italië makkelijk te zijn om glutenvrije alternatieven te vinden. Doordat er zoveel pasta en pizza wordt gegeten, hebben er ook veel mensen coeliakie ontwikkeld en was er dus ook veel aanbod voor mij!’
Het gezin heeft ook “een beetje” coeliakie
Ook al heeft Monique haar weg erin gevonden, ze realiseert zich dat haar gezin het ook een beetje heeft. ‘Dat kan natuurlijk niet, je hebt het wel of niet, maar ik bedoel dat zij er soms last van hebben dat ik niet alles kan eten. En ik wil ze niks ontzeggen omdat ik toevallig coeliakie heb en soms is het een uitdaging om het iedereen naar de zin te maken.’
Omdat coeliakie genetisch is aangelegd, heeft Monique ook haar beide kinderen laten testen. Eén van haar 2 zonen heeft het gen en heeft dus het risico om coeliakie te krijgen. ‘Gelukkig heeft hij geen klachten. Hij is inmiddels 16, is lang en heeft een goed gewicht en daar ben ik heel blij om. Mocht hij het alsnog ontwikkelen dan heeft hij in ieder geval een goede basis om gezond te blijven. Hij eet gewoon brood, maar ik vind wel dat hij niet overdreven veel gluten moet eten. Dus ik heb bijvoorbeeld liever dat hij een appel tussendoor eet dan een boterham. En ik vraag me af hoe dat zal gaan als hij straks bier wil gaan drinken!’ zegt ze lachend.
Hoe is het om bij anderen thuis te eten?
Monique heeft zich lang bezwaard gevoeld dat als ze op bezoek gaat, de gastvrouw of -heer speciaal iets voor haar moet koken of kopen. ‘Ik voelde me dan verplicht om alles op te eten van dat bordje dat ze speciaal voor mij gemaakt hadden. Inmiddels durf ik nu gewoon te zeggen dat ik genoeg heb. Verder is het aftasten in nieuwe situaties of mensen echt goed snappen wat het betekent dat ik geen gluten mag. Maar als iemand me geen koekje bij de koffie geeft, dan weet ik dat ze het begrepen hebben!’
Dat de invloed die coeliakie hebben heeft op je leven ver gaat, bleek bijvoorbeeld ook toen ze werd gevraagd om met de Roparun mee te doen. ‘Dit is een estafetteloop van Parijs naar Rotterdam waarbij je een aantal dagen met een team samen optrekt en dus ook samen eet. Ik wilde best graag meedoen maar ik heb duidelijk aangegeven dat ik medewerking van de rest van het team nodig had om glutenvrij te kunnen eten en dat ik het anders niet zou doen. Gelukkig was één van de andere teamleden bekend met coeliakie dus dat is helemaal goed gekomen.’
Heb je nog een advies aan anderen die net weten dat ze coeliakie hebben?
‘Het leven houdt niet op, ook al lijkt dat eerst misschien zo! Door de hype van een paar jaar geleden om glutenvrij te eten is er veel meer aanbod en dat maakt het makkelijker! Houd er rekening mee dat je bij dagjes weg van tevoren nadenkt over wat je kunt eten en zorg dat je wat eigen eten bij je hebt als je er niet zeker van bent dat er voor jou iets te vinden is. Je kunt dus wat minder spontaan ergens naar toe maar met een beetje voorbereiding kun je echt alles nog doen!
Het bewijs dat je met coeliakie een goed en gezond leven kan hebben, is wat mij betreft mijn laatste botdichtheidmeting. Daaruit bleek dat deze in de afgelopen 5 jaar zelfs verbeterd was! En juist omdat mijn darmen nu zo gezond zijn voel ik me fitter dan ooit. Onlangs heb ik met succes mijn tweede marathon gelopen!
En wat die adviezen aan anderen betreft: ‘Sinds september 2020 studeer ik zelf voor diëtist. Eén van de belangrijkste redenen dat ik met deze studie ben begonnen is dat ik coeliakie heb. Als ervaringsdeskundige en met mijn enthousiasme voor sporten/hardlopen én positieve kijk op het leven hoop ik in de toekomst mensen te inspireren een gezonde(re) leefstijl aan te nemen.’.
Reactie plaatsen
Reacties