Op een zonnige winterdag spreek ik Hans Marcelis in zijn statige woning in het Spijkerkwartier. Hans vertelt enthousiast en honderduit over zijn grote liefde voor eten en koken. Maar het verhaal begint bij zijn jeugd, die niet altijd eenvoudig was voor Hans.
Aan tafel in een internaat: laat je vlees niet van je bord pikken!
‘Ik kom uit een gezin met 8 kinderen. Mijn moeder overleed toen ik 9 jaar was. Mijn vader werkte in de mijnen, met name in de nachtdienst. Zonder mijn moeder ging het niet goed thuis, en korte tijd na haar overlijden zijn wij allemaal uit huis geplaatst.
Ik heb vervolgens 4 jaar in een internaat gewoond. Daar zag ik dat het niet overal hetzelfde gaat, zo aten wij met mes en vork maar veel kinderen deden dat niet. Wij dronken thuis graag koffie met melk maar dat mochten we in het internaat niet. Koffie is slecht voor kinderen. Ik keek met lede ogen toe dat de leiding koffiedronk en nam dan soms stiekem een slokje uit een beker van iemand!
Aan tafel zaten we met veel kinderen te eten en was het soms chaotisch. Je moest uitkijken dat je eten niet van je bord werd gepikt. Ik herinner me nog goed dat iemand aan tafel zei: ‘Dit stuk vlees lust je vast niet meer!’ Nou, wel dus en voordat hij iets kon doen, stond mijn vork in zijn hand! Hij heeft het daarna nooit meer geprobeerd. Ik denk weleens dat er ergens nog iemand met de afdruk van een vork in zijn hand rondloopt...
Het eten op het internaat was geen succes. De keuken kookte ook voor het aanpalende bejaardentehuis. Veel aardappelen met jus en nauwelijks afwisseling. Op een gegeven moment at niemand de pudding nog op omdat de kok een soort essence eraan toevoegde. Dat was iets nieuws in die tijd maar ik denk dat hij er gewoon veel te veel in deed. Pas toen de leiding van het internaat tegen de kok er iets van zei, paste hij zijn recept aan. Terugkijkend denk ik niet dat de kok met veel aandacht en liefde kookte.
Nieuwe dingen leren eten
Later kwam ik in een pleeggezin. Er werd daar wél lekker gekookt en we aten ook wel eens Italiaans, Spaans en Frans. Wij gingen in het weekend soms uit eten wat voor die tijd best bijzonder was. Daar heb ik geleerd hoe lekker eten kan zijn, en dat het leuk is om er tijd aan te besteden en nieuwe dingen uit te proberen!
Op mijn 17de ging ik op mezelf wonen omdat het niet meer ging in het pleeggezin. Ik heb vanaf dat moment altijd met plezier gekookt en nieuwe keukens ontdekt. Het was de tijd van de macrobiotiek en zeker in studentenhuizen in Nijmegen was dat populair. Veel linzensoep, zilvervliesrijst, allemaal heel gezond en volkoren. Er was ook een wasmiddel dat macrobioten gebruikten en dat ook in Nijmegen werd gemaakt. Soms ruik ik het nog en dan ben ik gelijk weer terug in die tijd!’ Hans vindt het grappig hoe een geur je terugbrengt in de tijd. ‘Een leuke herinnering maar aan mij was de macrobiotiek niet besteed. ‘ In die periode leerde Hans zijn vrouw Esther kennen. 'Gelukkig houdt ze ook van lekker eten en koken!’
Maak het lekker zelf!
Ik ben benieuwd hoe het er nu aan toegaat in de keuken bij Hans en Esther. ‘Hoe we nu eten, is echt wel gevarieerd. Van echt Chinees en Thais tot Frans en Italiaans. Van Vietnamese noodle soup tot Indiase curry. Momenteel koken en eten we veel van Ottolenghi. Ik maak zoveel mogelijk zelf: curry pasta, pesto en kruidenmixen bijvoorbeeld maar ook jam en sappen. Vaak met fruit dat in de stad te vinden is zoals vlierbloesem, vlierbessen en aalbessen. De Italiaanse keuken is ook altijd favoriet: eenvoudig én lekker! Die combinatie, daar hou ik van. Ik maak pasta ook eigenlijk altijd zelf. Mensen kijken daar soms van op maar als je het een paar keer gedaan hebt, is het echt niet moeilijk. Ik maak veel tegelijk en vries een deel in. Zelfgemaakte eierdooierpasta met ragù is bijvoorbeeld echt heerlijk.’
Een brede blik op eten
Ik vind het bijzonder om te zien dat de moeilijke situatie waar Hans als jongen van 9 in terecht kwam, door het overlijden van je moeder je vertrouwde thuissituatie kwijtraken, heeft geleid tot een grote nieuwsgierigheid naar eten. Hij is opgegroeid in de wetenschap dat allerlei manieren van eten naast elkaar kunnen bestaan en weet sinds jonge leeftijd hoe hij goed voor zichzelf moet zorgen. “Onderzoekt alles en behoudt het goede” komt bij mij op terwijl ik dit aan het schrijven ben.
De keerzijde van veel houden van lekker eten
Tot op de dag van vandaag houdt hij van het ontdekken van nieuwe keukens en nieuwe gerechten. Al staat die liefde voor eten wel op gespannen voet met zijn gewicht, zeker sinds hij stopte met roken. ‘De balans tussen aan de ene kant lekker koken en eten, wat dus echt een grote hobby van me is, en aan de andere kant afvallen of op gewicht blijven, is niet altijd makkelijk. Maar ik blijf het proberen. Ik loop nu hard omdat de sportschool niet open is, en straks ga ik starten met leefstijlcoaching. En als in de lente het buitenzwembad weer opengaat ben ik de eerste die erin springt!’
Wat wil Hans meegeven over zijn manier van eten?
Ik vraag hem of hij ook een motto heeft over eten. Nou, dat heeft hij wel. En dat vat het mooi samen. ‘Mijn motto, naar de vrek van Molière: Manger pour vivre ou vivre pour manger? Leven om te eten dus! En niet: eten om te leven! Eten is belangrijk, je moet er de tijd voor nemen. Eten is gezelligheid met anderen en genieten. Eten is ontdekken: reizen en andere keukens leren kennen.’
En geeft hij de lezer verder mee: ‘Hou het zo puur en natuurlijk mogelijk. Kies zelf de ingrediënten en geen pakjes of zakjes. Hier is waarde aan toegevoegd, namelijk extra suiker en zout en daar betaal je voor! Het hoeft sowieso niet duur te zijn om te experimenteren. Je hoeft niet meteen allerlei kookboeken te kopen. Er is veel te vinden in de bieb en in elke krant staan dagelijks recepten.’
Geef het door!
Met in mijn tas een pot jam en een fles siroop, uiteraard door Hans gemaakt, en een Chinees kookboek om uit te gaan koken nemen we afscheid. Want de liefde voor eten geeft Hans ook graag door!
Reactie plaatsen
Reacties
Wat een mooi verhaal ! Het illustreert op hoeveel verschillende manieren eten belangrijk kan zijn. Mooi!
Dankjewel Mary!